Masterclass-serie samenwerking formele en informele zorg in Amsterdam-Oost Verslag bijeenkomst 3, 24 april
Meerstemmigheid
Vandaag hebben we het over samenwerken in een meerstemmige context. Hoe moeten we hier mee omgaan? Manuela Kalsky is bijzonder hoogleraar aan de Universiteit voor Humanistiek en heeft platform Nieuw Wij opgericht, over interculturele en interlevensbeschouwelijke dialoog.
Superdiversiteit
In Nederland leven we in een superdiverse samenleving: er is niet langer één groep die de meerderheid vormt. Er zijn alleen minderheden, en ook binnen deze minderheden bestaan er veel verschillen tussen mensen (gelaagdheid). Wat betekent het om te integreren in zo’n superdiverse stad? En hoe bestuur je een minderheidssamenleving?
Door welke bril kijk je?
Peter Berger introduceerde in de tweede helft van de 20e eeuw de secularisatietheorie. Hij voorspelde: Met de opkomst van wetenschap zal religie verdwijnen. In 1999 moest Berger echter concluderen dat de wereld nog even religieus was als altijd. Wat was hier gebeurd? Berger had als wetenschapper een West-Europese “bril” op, en had geen rekening gehouden met ontwikkelingen in de niet-westerse wereld.
De belangrijke les die we hieruit trekken is om je rekenschap te geven van door welke “bril” je naar de wereld kijkt. Denk aan: Waar haal je je informatie vandaan? Hoe worden bepaalde onderwerpen “geframed” en verwoord in de media? Er werd een paar jaar geleden bijvoorbeeld vaak gesproken over een “tsunami van moslims” in Nederland. Dit soort framing beïnvloedt je beeldvorming.
Religie en identiteit in hedendaagse samenleving
Van oudsher werd identiteit gezien als iets dat vaststaat en onveranderlijk is. Denk aan een diepgewortelde boom. Tegenwoordig is identiteit meer pluriform. Dat geldt ook voor religie: In Nederland is bijvoorbeeld 25% van de bevolking meervoudig religieus. Dat wil zeggen dat ze van twee of meer religies elementen opnemen in hun leven. Mensen combineren dus meerdere identiteiten. Je zou kunnen zeggen dat onze identiteit een vlechtwerk geworden is, een rizomatische structuur, als het netwerk van schimmeldraden onder de grond.2 Op de knooppunten, plateautjes van de rizoom komen we elkaar tegen.
Van of…of naar en…en
Iedereen zegt de verbinding aan te willen gaan, maar waarom lukt het vaak niet? Een paradigma verschuiving is nodig: van dualistisch denken naar een relationele manier van kijken en denken. Oftewel, van of…of willen we naar en…en. Zo is er ruimte voor een gelaagde identiteit.
Oefening: diversiteitskaarten
In groepjes van drie gingen we aan de slag met een oefening met de diversiteitskaarten.
Reacties:
“Je gaat meteen de diepte in,” “we waren nog lang niet uitgepraat,” “een existentiële manier van verbinding met elkaar”.
2 Filmtip: Onder het maaiveld
en boekentip: Gilles Deleuze en Felix Guattari over rizomen in “Mille plateaux”
3 Diversiteitskaarten
